- Snel herstel met onze oefeningen
- Trainingsprogramma’s op maat
- Betrouwbare informatie van de sportzorgprofessional
Sportcompressiekousen
Sinds Nederlands atleet Bram Som na een lange periode van kuitklachten Europees kampioen werd op de 800m met compressiekousen aan, lijken deze kousen aan populariteit te winnen. Compressiekousen bestaan al een lange tijd. Het waren echter altijd onflatteuze, vleeskleurige kousen met een dikke naad erin. Niet echt aantrekkelijk voor gebruik in de sport. Tegenwoordig is er een elegantere sportcompressiekous die een vondst lijkt te zijn voor alle sporters met pijnlijke onderbenen. Momenteel staat de ontwikkeling van de sportcompressiekous nog in de kinderschoenen. Hierdoor is nog weinig wetenschappelijk onderzoek beschikbaar dat de werking verduidelijkt of bevestigt. Op dit moment is het dan ook voor iedereen met onderbeenklachten de moeite waard om de sportcompressiekous eens te proberen.
Waar helpen sportcompressiekousen bij
Pijn in de onderbenen is een veelvoorkomende klacht bij sportbeoefenaren. Met name bij sporten waarbij veel gerend en gedraaid wordt zoals atletiek, klassieke teamsporten zoals voetbal, volleybal en hockey, maar ook bij schaatsen en skeeleren komen onderbeenklachten veelvuldig voor. Als deze onderbeenpijn alleen tijdens de beoefening van sport optreedt, komt dat vaak door het zogenaamde ‘inspanningsgebonden compartimenten syndroom’ of ‘logesyndroom’. Dit is een syndroom waarbij de druk in de spieren tijdens inspanning zo hoog oploopt dat het pijn gaat doen. Deze pijn lijkt op treden door ofwel een te verre oprekking van de spierfascie (vlies dat om spieren heen zit), of doordat de afvalstoffen van spieren door die hoge druk niet kunnen worden afgevoerd. Treedt de pijn echter ook voor of na de inspanning op, dan is er vaak sprake van zogenaamde shin-splints (springersschenenbotvlies-irritatie van de schenen) of mogelijk zelfs van een stressfractuur (botscheurtje ontstaan door overbelasting). Het dragen van compressiekousen heeft mogelijk op al deze drie oorzaken van onderbeenpijn een voordelig effect.
Hoe de sportcompressiekousen werken is niet precies bekend. Er zijn wel theorieën die de werking kunnen verklaren. De werking van compressiekousen op het logesyndroom heeft te maken met de hulp die de kousen geven bij het afvoeren van afvalstoffen van de spieren. Om dit te verduidelijken is een aantal dingen belangrijk om te weten. Het probleem bij het logesyndroom ontstaat, zoals gezegd, door hoge druk in de spieren. Dit komt doordat de spieren in het onderbeen in een vrij stug spiervlies zitten. Als door inspanning meer brandstof nodig is in de spieren, gaan de vaten naar die spieren verder open staan. Zo kan er meer bloed naar de spier toe komen met daarin de nodige brandstoffen. Doordat deze toevoer veel toeneemt, kan de spier moeite krijgen om ook al het bloed en vocht wat in de spieren is gekomen weer af te voeren. Zo gaat de spier opzwellen in zijn stugge vlies en neemt de druk toe. Dit geeft de vervelende pijn. Dit effect treedt versterkt op bij mensen met spataderen. Spataderen zorgen ook voor een verminderde afvoer. Om de spier iets te helpen met het afvoeren van al het vocht, is extra druk van buitenaf nodig. Zo kun je als het ware de pompfunctie van de spier versterken. Deze extra druk kan de sportcompressiekous geven. De kousen voorkomen als het ware dat de extra toevoer die de spier nodig heeft bij inspanning, in de spieren ophoopt.
Shin-splints en sportcompressiekousen
Bij shin-splints en stressfracturen is de werking van de sportcompressiekousen weer heel anders te verklaren. Shin-splints en stressfracturen zijn vormen van overbelasting. De precieze ontstaanswijze is niet aangetoond, maar er kan wel een mogelijke verklaring voor deze blessures worden gegeven. Deze verklaring gaat er vanuit dat shin-splints ontstaan door de vele bewegingen die de kuit maakt bij de eerder genoemde sporten. Het gaat hierbij niet alleen om de aanspanning en ontspanning van de spier, maar ook om de zijwaartse bewegingen tijdens het rennen. Deze bewegingen kunnen zo abrupt en krachtig zijn dat er veel kracht op de bevestigingsvliezen van de spier komt te staan. Als dit nou erg vaak en erg krachtig gebeurt, kunnen het bot en de botvliezen waar de spierenvliezen op bevestigd zijn, geïrriteerd raken of beschadigen. Door het dragen van de sportcompressiekousen worden deze zijwaartse bewegingen verminderd. De spieren en hun kracht blijven hierdoor in de juiste richting werken. Dit vermindert de krachten die op de botvliezen en de botten werken, waardoor de irritatie minder snel optreedt.
Voor- en nadelen van sportcompressiekousen
Sporters die de sportcompressiekousen hebben geprobeerd, lijken de voordelige effecten van de kousen te bevestigen. Meerdere sporters gaven aan het dragen van de kousen als positief te ervaren. De steun die de kousen geven en de mogelijke bescherming tegen blessures worden aangegeven als voordelige effecten. Ook meende een aantal sporters dat de kousen een bevorderend effect hadden op het herstel van hun onderbeenblessures.
Toch geven deze sporters ook een aantal klachten aan. Zo wordt het aantrekken van de kousen als lastig ervaren. Deze strak zittende kousen zijn wat dat betreft natuurlijk niet te vergelijken met gewone kousen. Het gemak van aantrekken wordt voor een groot deel bepaald door de pasvorm. Als de kousen exact op maat worden aangeleverd lijkt dit probleem minder last te geven. Ook ervaren sommige sporters de kousen als te strak, waardoor zij tintelingen in de voeten of kramp in de kuiten krijgen. Ook dit lijkt gerelateerd te zijn aan de pasvorm. Het is dus van cruciaal belang dat de kousen exact passend worden aangemeten. Als de pasvorm goed is, lijken de gebruikers positieve effecten te ervaren. Het probleem is echter dat er nog weinig wetenschappelijk bewijs is dat deze positieve effecten bevestigt of verwerpt.
Conclusie sportcompressiekousen
Concluderend kan gezegd worden dat er nog onduidelijkheden zijn ten aanzien van de effectiviteit en de werking van de sportcompressiekousen. Eerste ervaringen van sporters lijken echter positief te zijn. De kousen lijken een preventieve en herstellende werking te hebben op een aantal veel voorkomende onderbeenblessures. Sporters ervaren de sportcompressiekousen over het algemeen positief als de pasvorm van de kousen goed is. Het wachten is nu eigenlijk alleen nog op wetenschappelijk bewijs dat dit bevestigt. Concluderend kan worden gesteld dat wetenschappelijk bewijs voor het gebruik van steunkousen bij onderbeensblessures vooralsnog ontbreekt. Omdat onderbeenklachten veel voorkomen bij hardlopers is het wel nuttig de effecten van de compressie-sportkous nader te onderzoeken. Het advies over het gebruiken van de kous blijft voorlopig neutraal. Om problemen met de kousen te voorkomen is het raadzaam de kousen bij aanschaf wel goed aan te laten meten en de gebruiksaanwijzing goed door te lezen.