Bloeddonor, plasmadonor en duursport

Bloeddonor

Een volwassen persoon van gemiddeld postuur heeft ongeveer 5 liter bloed. Ben je bloeddonor dan nemen de artsen in de regel een halve liter bloed per keer af. Bij deze volwassen persoon en ook bij sporters bij wie de ijzervoorraad op peil is, duurt het altijd één of meerdere weken voordat het gedoneerde bloed weer is aangemaakt.

Rijpingsduur rode bloedcel

De rijpingsduur van een nieuwe rode bloedcel is ongeveer 6 weken. Voordat je gedoneerde bloed is aangemaakt, heb je als bloeddonor te maken met een verminderd herstel- en prestatievermogen. Je training moet hierop dus tijdelijk worden aangepast. Let als sporter extra op hoe jij je voelt tijdens en de dagen na de training. Het is dus niet verstandig bloed te doneren vlak voor een belangrijke wedstrijd of in een zware trainingsperiode.

Herstelperiode na bloeddonatie

Hoe lang de herstelperiode is na een bloeddonatie, verschilt per persoon en hangt bijvoorbeeld af van de ijzervoorraad die iemand heeft. Aangezien intensief trainende duursporters toch al vaker een ijzertekort ontwikkelen, kan het voor velen van hen echt een probleem zijn om naast hun intensieve training twee keer per jaar een halve liter bloed te geven. Het is daarom begrijpelijk dat veel prestatiegericht ingestelde duursporters van bloeddonatie afzien.

Plasmadonor

Een andere vorm van bloeddonorschap is plasmadonor. Het voordeel van plasmadonor is dat er geen verhoogde kans is op het ontstaan van bloedarmoede.

Plasmadonor is een vorm van donatie waar door plasmaferese alleen het plasma, ook wel het vochtgedeelte van het bloed, wordt afgenomen. De bloedcellen worden weer teruggebracht in de bloedbaan van de donor. Het verkregen plasma kan in zijn geheel aan patiënten worden toegediend of er kunnen eiwitten worden uitgehaald die voor patiënten van belang kunnen zijn.

Belangrijkste eiwitten uit bloedplasma

De belangrijke eiwitten uit bloedplasma zijn:

• Stollingseiwitten. Stollingseiwitten zorgen voor de stolling van het bloed. Mensen met bloederziekte (hemofilie) missen één van deze stollingseiwitten. Hierdoor kan het bloed niet goed stollen. Dit kan ernstige gevolgen hebben bij spontane inwendige bloedingen, operaties en ongelukken. Met de stollingseiwitten uit het donorplasma kunnen mensen met bloederziekte worden geholpen en een vrijwel normaal leven leiden.
• Antistoffen. Antistoffen, ook wel afweerstoffen, zijn eiwitten die lichaamsvreemde stoffen vernietigen. Afweerstoffen worden gevormd na besmetting met een ziekteverwekker of na een vaccinatie en zijn van belang voor de afweer. Om patiënten te kunnen beschermen, bestaat er behoefte aan afweerstoffen tegen geelzucht (hepatitis A, hepatitis B), tetanus en andere ziekteverwekkers.