Onderbeen

Een blessure die heel geleidelijk ontstaat, maar voor veel last zorgt, is het chronische logesyndroom van het onderbeen. Deze blessure komt vooral voor bij schaatsers en skeeleraars.

Pijn voorkant onderbeen

Het betreft een pijn aan de voorzijde van het onderbeen, meer aan de buitenzijde, dat meestal pas ontstaat na enige tijd schaatsen/skeeleren of intensiever schaatsen/skeeleren. Door de irritatie kan de coördinatie verminderen met daardoor meer kans op valpartijen.

Verschillende gradaties pijnklachten

De pijn kan in verschillende gradaties aanwezig zijn; van heel lichte klachten (als een soort spierpijn) tot verlammende kramp. In de heviger gevallen is doorsporten onmogelijk. Het opvallende van deze blessure is dat de pijn (redelijk) snel verdwijnt na het stoppen. Na het hervatten komen de klachten snel weer terug. Vaak worden de klachten minder na enige training, in de minderheid van de gevallen verergeren de klachten.

Oorzaak logesyndroom

De pijn wordt veroorzaakt doordat de spierfascie (omhulsel van de spier) te strak is voor de spier. Als je de spier intensiever gebruikt, zoals de scheenbeenspier bij schaatsen (om goed evenwicht te kunnen bewaren) dan gaat er meer bloed naar de spier waardoor deze opzwelt. Doordat de fascie te strak zit kan de spier onvoldoende opzwellen en ontstaat er een tekort aan bloed en dus zuurstof in de spier. En dat doet pijn.

In bijna elke spier kan een dergelijk probleem zich voordoen, maar het meest zie je de klacht toch in het onderbeen, soms in de onderarmen.

Bij ongevallen kan er een bloeding ontstaan in de spier waardoor de druk in de spier (te) hoog wordt: er kan helemaal geen bloed meer de spier in. In dergelijke acute situaties moet direct operatief ingegrepen worden, anders sterft het spierweefsel.

Chronische logesyndroom

In het geval van de chronische logesyndroom is meestal geen operatie nodig. Met oefeningen (rekkings- en spierversterkende oefeningen), eventueel aangevuld met massage, kan de sporter met een aangepast trainingsprogramma veelal na enige weken weer voluit trainen.

Achterliggende oorzaken, zoals standsafwijkingen en verkeerde techniek, moeten meegenomen worden in de behandeling en het voorkomen van de klachten.

“Au, welke …. slaat er tegen mijn kuit?” Je draait je om, maar ziet in geen velden of wegen iemand die daar voor verantwoordelijk zou kunnen zijn. Vervolgens voel je aan je kuit waar de pijn vandaan komt. Er is niet veel te ontdekken. Maar het aanzetten lukt niet meer en vanwege de pijn moet je stoppen met je sport.

Coup de fouet, tennisbeen, zweepslag: spierscheuring in kuitspieren

Dit is het klassieke scenario van de zweepslag, coup de fouet, ook tennisbeen genoemd. De oorzaak van de pijn is een spierscheuring in een (of meer) van de kuitspieren. Een dergelijke spierscheuring zie je ook weleens in het bovenbeen, zowel aan de voorzijde: de quadricepsspier als aan de achterzijde: de hamstrings, als ook in de biceps van de bovenarm.

Acute spierscheuring

Er is dus een acuut moment waarbij er een scheuring van de spier optreedt; dat kan (bijna) de hele spier zijn, maar kunnen ook enkele vezels zijn, onderdelen waaruit de hele spier is opgebouwd. Vaak is de scheur ter hoogte van de spierpeesovergang aan de binnenzijde van de kuit. Er bestaat vervolgens een onvermogen om op de tenen te kunnen lopen of slechts met veel pijn: de sporter strompelt. Er kan een bloeduitstorting zichtbaar zijn en bij grotere scheuringen is een “deuk” in de kuit voelbaar.

Zweepslag direct koelen met ijs

Bij een zweepslag is het advies om direct met ijs te koelen en om daarna een drukverband aan te leggen. Vervolgens leg je het been hoog (dat is hoger dan het niveau van de heup).

Bij grotere spierscheuren is het raadzaam om de kuit te bandageren en te tapen, en ter ontlasting van de spier een hakverhoging onder het aangedane been te plaatsen. In zeldzame gevallen zal operatief ingrijpen noodzakelijk zijn. Om de schade goed in beeld te brengen kan een echo van de kuit worden gemaakt.

Gescheurde achillespees

Een duidelijk onderscheid dient gemaakt te worden met een achillespeesruptuur: er bestaat dan een volledig onvermogen op de tenen te lopen. Operatief ingrijpen dan wel gipsbehandeling is bij een gescheurde achillespees onvermijdelijk.

Oorzaak zweepslag

De oorzaak van een zweepslag ligt meestal in een onvoldoende voorbereiding van de sporter: een slechte warming-up, onvoldoende getraindheid, oververmoeidheid, etc. Dit in combinatie met een heftige kracht op de betreffende kuitspier.

Tijdelijke vermindering van de belasting en specifieke oefeningen als rekkingsoefeningen en spierversterkende oefeningen vormen de basis van het herstel. Te vroeg beginnen na een spierkwetsuur rolt je vaak in een volgende (kuit)blessure. Op het moment dat de pijn is verdwenen, is de blessure nog niet over!

Belastbaarheid spieren na zweepslag opbouwen

De belastbaarheid van het aangedane weefsel, in dit geval de spier, is afgenomen door de blessure. Er moet eerst getraind worden om de spier op het oude niveau te brengen. Een revalidatie van enkele weken is zeker geboden: liever een week later begonnen, dan een dag te vroeg!
Klik om meer te lezen over de zweepslag.

Scheenbeenirritatie (of “shin-splints", “beenvliesontsteking”, “springschenen” of “tibiaal stress syndroom”) is een veel voorkomende overbelastingsblessure. Het is een irritatie van de botvlies-peesovergang van de voetbuigspieren die zich kenmerkt door pijn en stijfheid. De pijn is te voelen aan de binnenkant van het onderbeen op de achterrand van het scheenbeen.

De pijnklachten bij shin-splints kent 5 stadia:

1. Lichte pijn en stijfheid na sportbelasting;
2. Startpijn bij sportbelasting, verdwijnt tijdens de warming-up. Na het sporten keren pijn en stijfheid weer terug en blijven langer aanwezig. Ook de volgende ochtend nog last van stijfheid;
3. Pijn tijdens de sportbelasting, maar ook erna en 's nachts. Pas na langdurige rust verdwijnt de pijn;
4. Dezelfde pijn als in stadium 3, de pijn heeft in dit stadium een negatieve invloed op de prestatie;
5. Continue pijn. De pijn verdwijnt niet, ook niet na langdurige rust.

Scheenbeenirritatie gaat vaak samen met een zwelling die een 'putje' achterlaat in de huid als je er een paar tellen op duwt.

Oorzaken scheenbeenirritatie / shin-splints

Scheenbeenirritatie wordt veroorzaakt door een overbelasting van de buigspieren van voet en tenen. Deze spieren spelen een belangrijke rol bij de balans van het lichaam op de voeten. De overbelasting wordt meestal veroorzaakt door een aantal factoren tegelijk:

• In een korte tijd te veel, te vaak en te snel lopen en springen. Oppassen dus aan het begin van het seizoen of na een blessureperiode. Bouw de intensiteit van de sportinspanning rustig op;
• Lopen op een hard kunstgrasveld in combinatie met slecht schokabsorberend en ondersteunend schoeisel;
• Aanleg, bijvoorbeeld beenlengteverschil, (kleine) standafwijkingen van de voeten (knikplatvoeten, holvoeten). Gelukkig kunnen deze vaak gecorrigeerd worden door goede schoenen en/of inlegzolen;
• Een onevenwichtige spieropbouw, disbalans tussen de buig- en de strekspieren van de voet;
• Spierverkortingen, vooral van de kuitspieren.

Preventieve maatregelen scheenbeenirritatie / shin-splints

Een goede getraindheid en een uitgebreide warming-up verkleinen de kans op scheenbeenirritatie. Je bereidt je spieren en de rest van je lichaam voor op wat er gaat komen. Ook verkleinen geschikte sportschoenen de kans op scheenbeenirritatie.

Maar soms heeft je lichaam bepaalde tekortkomingen (denk aan beenlengteverschil) die een blessure kunnen veroorzaken. Zorg dat je tijdig deze tekortkomingen corrigeert, dan bespaar je jezelf onnodig leed.

Wil je weten hoe een goede warming-up eruit ziet of wil je weten waar je op moet letten bij de aanschaf van sportschoenen? Kijk dan ook op www.voorkomblessures.nl. Je sluit het sporten vanzelfsprekend af met een cooling-down.