Snel herstel met onze oefeningen
Trainingsprogramma’s op maat
Betrouwbare informatie van de sportzorgprofessional

Handige tips voor schaatsen op natuurijs

Om optimaal te genieten van het natuurijs is veiligheid heel belangrijk. Als er natuurijs ligt, schiet het aantal schaatsers op de spoedeisende hulp door het dak. In 2021 brachten zo'n 5.500 pechvogels binnen 6 dagen een bezoekje aan de SEH door een schaatsongeluk op natuurijs. Dit wil je natuurlijk voorkomen. Lees daarom de onderstaande tips goed door en ga voorbereid het ijs op!

Voordat je het ijs op gaat

Check of het ijs dik genoeg is

Op een natuurijsbaantje hoef je alleen te kijken of de baan geopend is. Ga je het echte natuurijs op kijk dan van tevoren of deze plek veilig genoeg is om te schaatsen. Informeer bij de lokale ijsclub of raadpleeg de website van Erik Ekkel. Daar staat duidelijk op vermeld of je op bepaalde stukken ijs al kunt schaaten.

Ga nooit alleen

Zorg dat je minimaal met twee personen het ijs opstapt of met een klein groepje. Zo is er altijd iemand om te helpen of alarm te slaan mocht er iets gebeuren. Laat daarnaast ook weten waar je gaat schaatsen.

Neem je mobiel mee

Ga je schaatsen op natuurijs, neem je telefoon mee. Zo kun je altijd iemand bereiken wanneer dit nodig is. Stop je mobiel in een waterdicht zakje. Beland je in het water dan blijft je telefoon droog en bruikbaar. Maar net als met fietsen en autorijden geldt: bel en app niet tijdens het schaatsen.

Zorg voor scherpe schaatsen

Zorg dat je schaatsen goed passen en ook scherp zijn. Scherpe schaatsen geeft meer stabiliteit en grip op het ijs. Gebruik jij je schaatsen alleen voor natuurijs laat je schaatsen dan na de natuurijsperiode slijpen én leg ze droog weg in de kast.

Heb je noren? Dan is het verstandig om de voorkant van het ijzer in een ‘bootje’ te laten slijpen. De punt van je ijzer wordt dan zo afgerond dat je makkelijker over scheuren heen kunt schaatsen.

Neem een veiligheidsset mee

Een veiligheidsset voor op natuurijs bestaat uit een ijspriem, een stuk touw, ijsstok en fluitje. Met de ijsstok kun je testen of het ijs dik genoeg is. Met het fluitje kun je mensen laten weten dat er iets aan de hand is. De ijspriem en het touw zijn bedoeld om jezelf of iemand anders uit een wak te redden. Deze sets zijn te verkrijgen bij schaatsspeciaalzaken.

Neem een EHBO set mee

Een ongeluk zit in een klein hoekje. Voor je het weet lig je op het ijs of zelfs in het water. Een EHBO setje kan bij snijwonden goed van pas komen. Ook een stuk isolatiefolie is raadzaam om mee te nemen om onderkoeling tegen te gaan.

Draag een helm tijdens schaatsen

Op natuurijs is de kans op een val door het oneffen ijs en de grote getalen mensen groter. Wees dus verstandig en bescherm je hoofd met een helm. Een helm kan een hersenschudding en hoofdletsel voorkomen. De helm moet niet te veel openingen hebben, want hier kan het schaatsijzer van een ander doorheen steken.

Check de (gevoels)temperatuur en kleed je daarop

Zorg dat je voldoende kleding aan hebt om je warm te houden. Als het extreem koud is denk dan aan winddichte kleding, een skibril, vaseline op het gezicht, bubbeltjesplastic rond de schaatsen en een bivakmuts. Met als leidraad beter te veel dan te weinig kleding, je kunt altijd iets uitdoen als je het warm krijgt.

Op het ijs

Schaatsen op natuurijs: let op deze punten

Als je op natuurijs schaatst let dan altijd op je omgeving en het ijs. Hieruit kun je signalen voor veranderend en/of zwak ijs opvangen. Als je hiervan bewust bent kun je ongelukken voorkomen en maatregelen nemen wanneer dit nodig is. Punten om op te letten zijn:

Kleurverandering van het ijs, dit kan duiden op een verandering van de kwaliteit. Een geelwitte kleur wijst vaak op een wind wak, ontwijk deze plekken.
Scheuren in het ijs, wanneer je in een scheur blijft hangen kun je lelijk ten val komen. Probeer haaks over een scheur heen te schaatsen
Bruggen, onder bruggen is het ijs vaak minder sterk. Let ook op dat je je hoofd niet stoot bij lage bruggen.
Vogels, riet, waterplanten en overhangende takken. Het ijs is rondom vogels, riet, waterplanten en overhangende takken vaak zwak en onveilig. Wees dus extra op je hoede.
Lozingsplaatsen en plekken waar waterwegen samen komen. Op deze plekken kan het ijs, door de stroming en/of temperatuur van het water, dunner zijn.
Vaargeulen kunnen gevaarlijk zijn, een geul waar ’s ochtends op geschaatst is kan ’s middags niet meer veilig zijn. Je kunt soms niet zien of er in de tussentijd een boot doorheen gevaren is. De gaten tussen de schotsen kunnen bedekt zijn met een laagje ijs waardoor het lijkt alsof het ijs begaanbaar is.
Mist kan ervoor zorgen dat je onvoldoende voor je uit kunt kijken. Je kan daardoor zwakke plekken in het ijs of wakken niet goed genoeg zien.
Zonsondergang, zodra de zon begint onder te gaan moet je het ijs verlaten. In het donker kun je niet goed zien waar het ijs goed of slecht is. Als je in een wak schaatst in het donker is jezelf oriënteren nog moeilijker en het maakt het voor hulpverleners ook extra lastig.
Sneeuw op het ijs fungeert als isolatiedeken. Door een flink pak sneeuw groeit het ijs niet, maar wordt de ijslaag juist dunner. Ga dus nooit schaatsen op ijs met sneeuw, tenzij het is schoongeveegd en/of goedgekeurd om op te schaatsen.

Ga terug bij twijfel

Vertrouw je het ijs niet of weet je het niet zeker, keer dan om. Het is onnodig om onbekende risico’s te nemen. Ga ook terug als je vermoeid aan het raken bent. Het kan zijn dat je de afstand te hoog hebt ingeschat en vermoeidheid vergroot de kans op valpartijen.

Wat te doen als je door het ijs zakt?

Probeer jezelf tegen te houden door je armen wijd te spreiden. Dit kan ervoor zorgen dat je niet helemaal kopje onder gaat in het water.
Kom je onder het ijs terecht en is er sprake van veel sneeuw op het ijs? Zwem dan naar lichte plekken toe onder het ijs om een wak te vinden.
Kom je onder het ijs terecht en is het ijs sneeuwvrij? Zwem dan juist naar donkere plekken toe om een opening in het ijs te vinden.
Als je jezelf uit het wak probeert te krijgen, hang dan niet met je volle gewicht op de ijsrand. Hier is het ijs zwak. Door je gewicht te verdelen, breekt het ijs minder snel en ben je eerder uit het water.
Als je uit het wak bent geklommen ga dan niet staan, maar rol of schuif rustig naar de kant. Daar kun je daarna rust overeind komen.