Het verhaal van kinderfysiotherapeut Peter Bekkering

‘Bewegen is in ons ziekenhuis een erg belangrijk aspect,’ vertelt Peter Bekkering. Sinds 2016 werkt hij in het Prinses Máxima Centrum, waar kinderen met kanker worden behandeld. Hij is verantwoordelijk voor de patiënten met bottumoren. In ons 'beweegziekenhuis', zoals we het ook wel noemen, proberen we actief zijn bij kinderen zo veel mogelijk te stimuleren. We weten nu dat beweging de genezing bevordert, in plaats van belemmert, zoals vroeger werd gedacht. Voorheen lagen kinderen die chemo kregen veel op bed, maar nu ligt de focus juist op actief zijn en bewegen. Zo veel als lukt!'

Veel bewegen beter voor herstel

De kinderen kunnen vrij door het gebouw bewegen op steps, fietsjes en skelters. In het ziekenhuis bevinden zich ook een sportzaal en een fitnesszaal. En verspreid over het centrum staan tafelvoetbal-, airhockey- en tafeltennistafels en er is een golfbaantje. 'We organiseren met behulp van studenten sport en bewegen (CIOS) veel op het gebied van sport en bewegen. Elke ochtend is er peutergym, basisschoolleerlingen krijgen schoolgym, er is tienersport en we doen mee aan de landelijke sportweek en aan de Koningsspelen. Een kind dat de ruimte krijgt om te bewegen doet veel meer en uiteindelijk is dat beter voor het herstel.’

Geen fysiotherapie meer nodig

Doordat kinderen in het Prinses Máxima Centrum meer bewegen, hebben ze soms zelfs minder vaak fysiotherapeutische begeleiding nodig. Peter: 'Uit onderzoek weten we dat volwassen kankerpatiënten ook veel voordelen ondervinden van voldoende beweging. Ze hebben bijvoorbeeld minder last van chemobijwerkingen, minder slaapproblemen en hun humeur is beter. Er zijn zo veel positieve effecten van bewegen, op zowel de korte als de lange termijn.’

Bottumor vaak aangezien voor blessure

Opvallend is dat vaak tijdens het sporten de eerste signalen optreden van een bottumor bij jongeren, vertelt hij. Al wordt dit dan meestal nog niet als zodanig herkend. 'Het komt vaak voor dat een bottumor bij kinderen en jongeren in eerste instantie wordt aangezien voor een blessure. Vaak gaat het om kinderen van veertien, vijftien jaar oud. Bij hen komen bottumoren relatief gezien vaker voor. Zij worden vrijwel altijd door fysiotherapeuten doorverwezen, waar ze onder behandeling zijn wegens deze ‘blessure’. Maar door het ongewone beloop, de plek van de blessure en het herstel dat langer duurt dan vier weken, trekken zij aan de bel. Via een MRI-scan kan dan duidelijk worden dat het om een tumor gaat.'

Contact met sportarts bij uitblijven herstel

Vaak is hierbij een ‘vertraging’ opgelopen van een aantal maanden, sinds de eerste klacht bij het kind. 'Dat is problematisch, want hoe eerder je erbij bent, hoe groter de kans dat het goed kan worden behandeld.’ Het is daarom belangrijk om bij het uitblijven van herstel van een sportblessure contact op te nemen met een sportarts, benadrukt Peter. Hij geeft regelmatig lezingen over dit onderwerp aan fysiotherapeuten en andere sportzorgprofessionals om hen hiervan bewust te maken.

Beenamputatie

Bij zeventig tot tachtig procent van de kinderen met botkanker bevindt de tumor zich in het been, vervolgt Peter. ‘Voorheen had het bij operaties de voorkeur om het been te sparen, in plaats van te amputeren. Tegenwoordig is dat anders. Ik ga al 28 jaar mee met een skikamp voor kinderen die kanker hebben of hebben gehad. Het viel mij op dat een kind vaak net zo veel kan, of soms zelfs meer, met een beenprothese, dan wanneer het been gespaard is gebleven tijdens de operatie. Ik heb dit voor mijn proefschrift onderzocht en het bleek dat de kwaliteit van leven en het functioneren van patiënten die een amputatie of omkeerplastiek hadden ondergaan niet slechter was dan bij patiënten die een beensparende ingreep hadden ondergaan. Zeker wanneer een kind heel sportief is, kan een amputatie daarom de voorkeur hebben. Om deze reden worden patiënt en ouders nu nadrukkelijk meegenomen bij de keuze voor de operatieve ingreep (Shared Decision Making).'

Begeleiden naar een nieuwe sport

Na de behandeling ondersteunen Peter en zijn collega’s de jongeren in hun terugkeer naar hun sport, of bij het oppakken van een nieuwe sport. Het komt vaak voor dat kinderen met een amputatie een andere sport kiezen dan ze daarvoor deden. ‘We proberen ze hierin zo goed mogelijk te begeleiden. We hebben hiervoor onder andere contact met de Esther Vergeer Foundation. Samen zoeken we contact met een nieuwe sportclub.'

Amputatievoetbal en rolstoeltennis

Er zijn tegenwoordig fascinerende sportmogelijkheden, vervolgt hij. PGA golfprofessional Robert Kalkman geeft bijvoorbeeld golfclinics, waarbij kinderen de kneepjes van het golfen kunnen leren. En er is amputatievoetbal en rolstoeltennis, en ook skiën of atletiek is goed mogelijk.

Sport van belang voor kwaliteit van leven

Sport is zo belangrijk voor kinderen en jongeren, benadrukt hij. Niet alleen omdat het goed is voor hun gezondheid, maar ook uit sociaal oogpunt. 'Voor een optimale kwaliteit van leven is het voor kinderen  van belang om deel te kunnen nemen aan leeftijd passende activiteiten.’

Praatjes over favoriete sport

'Het geeft mij veel voldoening als een kind (weer) veel plezier heeft in het sporten. Al helemaal als ik het kind na een tijd weer terug zie met haar op de bol en veel praatjes over de favoriete sport. Daar doen we het voor in het Prinses Máxima Centrum.'