Ontstaan van blessures door je mentale toestand. Dat kan!
Een blessure hoeft niet alleen fysiek te zijn. Een blessure kan zelfs ontstaan door je eigen mindset, je mentale toestand. Dat klinkt misschien gek, want je ervaart lichamelijke problemen, toch? Ja en nee. Daarom zou je als sporter baat kunnen hebben bij de samenwerking tussen de fysiotherapeut en sportpsycholoog.
Lees hier meer over in het interview dat sportpsycholoog Maaike Bierstekers van MB Sportpsychologie heeft gehad met Floran van Gastel van My Personal Health. Floran van Gastel is een gedreven fysiotherapeut met ervaring in zowel de reguliere fysiotherapie als in de topsport. Op moment van schrijven maakt Floran onderdeel uit van het nationaal Arubaans voetbalteam en zit hij op Sint Maarten.
Wat zijn voor jou signalen om een sporter door te verwijzen naar een sportpsycholoog?
Allereerst komt de patiënt bij ons binnen met een van te voren mogelijk lichamelijk probleem. Denk hierbij aan knieletsel na een traumamoment. Wanneer er duidelijk letsel is ontstaan denk je vaak niet aan een sportpsycholoog, omdat er een duidelijk oorzaak is toch?
Voornamelijk bij sporters waarbij er lichamelijke problemen ontstaan zonder duidelijk oorzaak en er uit de standaard anamnese en het klinisch onderzoek niks uitkomt gaat er bij mij een belletje rinkelen dat het mogelijk met iets anders te maken kan hebben. Wanneer ik doorvraag naar bijvoorbeeld of er een bepaalde prestatiedruk op de patiënt ligt of omdat de patiënt meer eist van zichzelf dan dat het lichaam aankan, zijn dit onder anderen signalen om hierover te praten met een sportpsycholoog.
In veel sportclubs en zeker op hoog niveau wordt er al multidisciplinair samen gewerkt. Hoe zou de samenwerking tussen sportpsycholoog en fysiotherapeut vorm kunnen worden gegeven; op welke manier kunnen zij samen bijdragen aan een optimaal prestatieklimaat voor een sporter?
In mijn ogen zijn er allerlei manieren om samen te werken met een sportpsycholoog en fysiotherapeut. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door een wekelijkse inloopspreekuur maar ook doormiddel van netwerk en het snel handelen en schakelen tussen fysiotherapeut en sportpsycholoog, zodat de patiënt snel geholpen kan worden. Daarin is communicatie essentieel. De 3-hoeks verhouding is hierbij erg belangrijk, dat het vertrouwen van zowel patiënt, sportpsycholoog en fysiotherapeut 100% is. Het mooiste zou zijn om in een multidisciplinaire centrum te zitten waar alles onder 1 dak valt. In mijn ogen wordt dit steeds belangrijker in de toekomst dat deze twee specialisten samen gaan werken. Zo kan je de sporter en/of patiënt zo goed mogelijk helpen en kan je betere kwaliteit leveren.
Je toont als fysiotherapeut veel interesse in het mentale gebied en hebt daar ook al meerdere scholingen in gevolgd onder andere de cursus Prestatiepsychologie van mijn collega Paul van Zwam. Wat heeft dit jou tot nu toe gebracht? Hoe zet je deze kennis in in jouw werk als fysiotherapeut?
De afgelopen jaren binnen mijn werkveld ben ik ontzettend veel in contact geweest met patiënten. Daarin merk ik dat er steeds vaker lichamelijke klachten gerelateerd zijn aan het mentale gedeelte van de mens. In de maatschappij zie je en merk je dat er steeds meer druk bij de mensen komt kijken op zowel privé als zakelijk gebied. Denk hierbij aan financiële problemen, de druk van sociale media en je elke keer meten met andere om maar beter te willen zijn. Vaak zie je dat mensen zichzelf verliezen daarin en maar met de maatschappij mee varen.
Het vak fysiotherapie bestaat grotendeels of misschien wel volledig uit het helpen van de mensen om van hun klachten af te komen. Zelf merkte ik dat ik nog niet genoeg wist over het mentale gedeelte wat voor invloed dat kan hebben op de mens en zijn lichamelijke klacht. Doordat ik met veel sporters in de weer ben heb ik uiteindelijk besloten om 3 jaar geleden een gerichte cursus te volgen bij Paul van Zwam om zo meer tools en handvatten te krijgen om bij patiënten te herkennen wanneer het mentale gedeelte mee gaat spelen. Dit is vooral gericht op sporters maar kan ook ingezet worden bij reguliere patiënten in de maatschappij.
Nu we een aantal jaar verder zijn merk je door de cursus en de ervaring dat de tools en handvatten erg handig zijn om mentale aspecten te herkennen om zo uiteindelijk het lichamelijke probleem van de sporters of reguliere patiënt te behandelen. Zo maak ik gebruik van het VCM-model waar onder andere wordt besproken wat de kernkwaliteiten van de desbetreffende patiënt zijn. Met als doel dat de patiënt zelf inzicht gaat krijgen waar het probleem ligt. Ook heb je meer inzage in wanneer het handig is om een (sport) psycholoog in te schakelen om zo multidisciplinaire te behandelen. Het uiteindelijke doel is natuurlijk altijd dat de patiënt pijnvrij en tevreden naar huis gaat.
Cursus Sportfysiotherapie
Een goede samenwerking tussen specialisten is geweldig voor je cliënt / patiënt. Maar je kunt alleen doorverwijzen als je weet wat de andere specialist precies te bieden heeft. Een van die specialismen is 'Sportfysiotherapeut'. Als arts kan dat zomaar een waardevolle aanvulling zijn in het advies aan je cliënt/patiënt.
Stichting Opleidingen in de Sportgezondheidszorg (SOS) biedt hiervoor een speciale cursus 'Sportfysiotherapie' aan.