Sporten en bewegen met diabetes mellitus
Wil je beginnen met sporten of bewegen, maar twijfel je of dit kan met diabetes? Ben je bang dat juist bewegen schadelijk zou kunnen zijn voor je gezondheid? Of heb je van de huisarts het advies gekregen om meer te gaan bewegen, maar weet je niet hoe je nu moet beginnen?
Allerlei vragen die door je hoofd kunnen gaan als je diabetes hebt. Belgische huisarts Géraldine Deberdt volgt de opleiding sportgeneeskunde aan de KU Leuven. Zij geeft je een aantal tips om op een veilige manier te gaan bewegen als je diabetes hebt.
Waarom moet ik sporten met diabetes?
Met de juiste begeleiding en basiskennis is sporten met diabetes heel gezond. Als je voldoende vaak en consistent sport, zul je merken dat je bloedsuikerwaardes stabieler blijven. Na verloop van tijd heb je misschien zelfs minder insuline of andere medicijnen tegen diabetes, cholesterol of hoge bloeddruk nodig. Bovendien zie je op lange termijn:
- Risico op hart- en vaatziekten dalen;
- Lichaamsgewicht en vetmassa dalen;
- Mentale welzijn verbeteren;
- Fitheid verbeteren.
Hoe kies ik de juiste sport?
In principe mag je met diabetes alle individuele en teamsporten uitoefenen, zolang je hier geen fysieke hindernissen ervaart. Vermijd sporten waar een te lage bloedsuikerwaarde mogelijk levensgevaarlijk kan zijn, zoals diepzeeduiken, motorsport, parachutespringen of bergbeklimmen. Heb je andere aandoeningen naast diabetes, zoals hart- en vaatziekten, oog-, nier- of zenuwproblemen, overleg dan eerst met je arts voor je een nieuwe sport begint.
Hoe kies ik de juiste frequentie en intensiteit?
De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) en de American Diabetes Association adviseren om minstens 150 minuten per week te bewegen met een matige intensiteit (50-70% van maximale hartfrequentie). Bouw dit rustig en geleidelijk op. Een combinatie van äerobe inspanningen en spierversterkende oefeningen (bv. squats, push-ups…) blijkt het meest effectief te zijn om de bloedsuikerwaarden onder controle te houden.
Lees ook: Hardlopen met overgewicht
Hoe begin ik met sporten?
- Leer je eigen lichaam kennen
Voor je begint te sporten, is het belangrijk dat je je eigen lichaam leert kennen. Zo kun je een inspanningstest doen om samen met je arts te begrijpen hoe je lichaam reageert op inspanning. Daarnaast controleert je arts je op bepaalde aandoeningen die je zou kunnen hebben of ontwikkelen, zoals een diabetesvoet bij beginnende hardlopers.
- Leer je sportdiscipline kennen
Elk lichaam reageert anders op inspanning. Als beginnende sporter is het belangrijk om rustig op te bouwen en te letten op hoe je bloedsuiker reageert, want dit verschilt per persoon.
Lees meer over sportmedische keuringen
Bloedsuikerwaardes
Lange duurinspanningen aan lage intensiteit, zoals meer dan 45 min hardlopen of wielrennen, verlaagt de bloedsuikerwaarde tijdens het sporten. Zorg dus dat je voldoende koolhydraten en snelle suikers bij je hebt, zoals frisdrank, druivensuiker of bananen. Korte intense sportinspanningen aan hoge intensiteit, bijvoorbeeld gewichtheffen, sprinten of turnen, zullen meestal kortdurend de bloedsuikerwaardes doen stijgen.
Wat zijn de grootste uitdagingen als ik sport met diabetes en hoe kan ik deze overwinnen?
Een te lage of te hoge bloedsuikerwaarde kan gevaarlijk zijn. Informeer daarom altijd je omgeving over je diabetes en houd je eigen suikerwaarde zorgvuldig in de gaten. Bij een lage waarde (<125 mg/dl), is het belangrijk om voor en tijdens het sporten extra koolhydraten in te nemen. Je hoeft niet te streven naar een perfecte suikercontrole, maar het is wel belangrijk om hypo’s te vermijden. Is je bloedsuiker te hoog (>280 mg/dL), stel het sporten dan uit en overweeg eventueel een correctiedosis insuline.
Motivatie nodig om te sporten met diabetes?
Tot slot: geniet van het bewegen. Mocht je nog niet overtuigd zijn dat het kan, kijk dan zeker even naar de volgende atleten met diabetes. De Belg Olivier Kronal finishte in de top 100 van de Marathon des Sables. Nederlander Bas van de Goor won olympisch goud met zijn volleybalteam en Brit Steve Redgrave werd vijfvoudig olympisch kampioen roeien.
Referenties:
- https://www.diabetes.be/sites/default/files/202106/Brochure%20Diabetes%20en%20Sport%20-%20Gezond%20Sporten%20Vlaanderen_DL_DiaT1op%20%20DEF%20Online.pdf
- American Diabetes Association. (4) Foundations of care: education, nutrition, physical activity, smoking cessation, psychosocial care, and immunization. Diabetes Care. 2015 Jan;38 Suppl:S20-30. doi: 10.2337/dc15-S007. PMID: 25537702.
- Colberg SR, Sigal RJ, Fernhall B, Regensteiner JG, Blissmer BJ, Rubin RR, Chasan-Taber L, Albright AL, Braun B; American College of Sports Medicine; American Diabetes Association. Exercise and type 2 diabetes: the American College of Sports Medicine and the American Diabetes Association: joint position statement. Diabetes Care. 2010 Dec;33(12):e147-67. doi: 10.2337/dc10-9990. PMID: 21115758; PMCID: PMC2992225.
Over de auteur:
Géraldine Deberdt is huisarts en werkt momenteel als waarnemend arts in een groepspraktijk in Brugge (België). Daarnaast is ze bezig met de afronding van haar opleiding sportgeneeskunde aan de KU Leuven en geeft ze les aan studenten geneeskunde aan de UGent. Verder koestert ze ambities in sportwetenschappelijk onderzoek. In haar vrije tijd is ze een enthousiast hardloopster.