Turnpols (epiphysitis van de distale radius, beter bekend onder de Engelse naam ‘gymnast wrist’)

Turnpols in het kort

• De turnpols is een overbelastingsblessure van de groeischijf van de pols
• Klachten bestaan uit een pijnlijke pols tijdens en na (steun)belasten
• Met rust en een rustig opbouwschema kan deze blessure behandeld worden
• Indien niet adequaat behandeld kan er een groeistoornis van de pols ontstaan

Wat is een turnpols?

Bij kinderen in de groei kan door veelvuldig hoge steunbelasting van de pols schade aan de groeischijf ontstaan. Dit is de groeischijf aan het uiteinde van een van de botten van de onderarm (spaakbeen of radius genoemd), op de plek waar het samen met de handbotjes de pols vormt. Dit wordt vooral gezien bij herhaaldelijke hoge steunbelasting in positie waar de hand naar achteren gebogen is (dorsaalflexie), zoals in een handstand. In ernstige gevallen kan dit tot een stressfractuur (vermoeidheidsbreuk) lijden en een groeistoornis van de pols.

Hoe vaak komt een turnpols voor?

De getallen lopen sterk uiteen en zijn afhankelijk van het niveau met bijbehorende trainingsbelasting en de precieze definitie van de blessure die gebruikt is. In een review van onderzoeken door Caine in 2006 worden bij 10% tot 85% van de turners afwijkingen gezien op een röntgenfoto of scan.

Bij welke sporten komt het voor?

Vooral bij jonge turners wordt deze blessure gezien.

Verschijnselen van een turnpols

Belastingafhankelijke pijn aan de pols, vooral bij steunbelasting met de polsen diep gebogen (zoals bij een handstand). In rust trekken de klachten weer weg, al kan bij het toenemen van de ernst van de blessure de pijn langer aanhouden, Soms kan er ook een milde zwelling zichtbaar zijn van de pols.

Hoe kan de blessure vastgesteld worden?

Het is een diagnose die de arts kan stellen met het verhaal over de klachten en met het doen van lichamelijk onderzoek. Aanvullend onderzoek met een röntgenfoto wordt vaak verricht om de ernst van de blessure te kunnen beoordelen en om andere aandoeningen uit te sluiten.

Hoe ontstaat de blessure?

Plotselinge toename van trainingsduur of trainingsintensiteit kan deze overbelastingsblessure uitlokken, met name bij turners met steunbelasting van de pols. Ook beginnende turners en turnhervatting op het oude niveau na ziekte of vakantie kan de klachten veroorzaken.

Risicofactoren, wat draagt bij dat je de blessure oploopt?

Niet opbouwen van de training is een belangrijke risicofactor. Ook een verkeerde techniek van het plaatsen van de handen tijdens steunbelasting (bijvoorbeeld bij het uitvoeren van een handstand) kan bijdragen aan deze blessure. Een disbalans of verminderde kracht van de armspieren, met name de buigspieren (flexoren) van de onderarm, kan mogelijk ook de blessure sneller doen uitlokken. Er wordt gedacht dat een anatomische variatie van de lengte van het andere bot van de onderarm (de ellepijp of ulna genoemd) ook een risicofactor is voor het ontwikkelen van een turnpols, al komt dit niet duidelijk naar voren in wetenschappelijk onderzoek.

Wel of niet doorgaan met sporten bij een turnpols?

Aanpassen van de training of tijdelijk onderbreken wordt aangeraden. Vervangende oefeningen die de klachten niet uitlokken, bijvoorbeeld het trainen van het onderlichaam, kan een prettige (tijdelijke) oplossing zijn.

Wat kan ik zelf doen bij een turnpols?

Rust is de beste behandeling gebleken, klachten moeten zo min mogelijk uitgelokt worden. Sporten en bewegingen die geen klachten geven, mogen wel uitgevoerd worden. Bij turnen zal dit het beperken van de steunbelasting zijn. Een polsbrace of tapebandage kan tijdens het sporten helpen om de pols niet tot het uiterste te buigen. Indien nodig mogen pijnstillers genomen worden, maar opgelet moet worden dat klachten niet gemaskeerd worden en de belasting te hoog blijft. Koelen met een coldpack kan tijdelijk verlichting geven, maar heeft op de lange termijn geen bewezen effect.

Trainingsaanpassingen

Pas de sportactiviteiten aan door de steunbelasting op de pols met ver gebogen hand te vermijden.

Oefeningen

Een (sport)fysiotherapeut kan helpen met oefeningen om activiteiten weer rustig op te bouwen. Daarnaast kan deze adviseren over gerichte krachttraining van de polsbuigers en – strekkers, stabiliserende oefeningen voor het polsgewricht, stretchen en mobiliserende oefeningen van de pols. Uitleg over enkele oefeningen voor de pols is te vinden op https://www.sportzorg.nl/oefeningen/polsblessure.

Behandelbeleid bij een turnpols

Na een periode van rust of aangepaste activiteit, eventueel met brace of tapebandage, moeten de activiteiten weer langzaam opgebouwd worden. Hierbij mag het sporten geen pijnklachten geven, anders dient het trainingschema weer aangepast te worden. Als de blessure zich heeft uitgebreid naar een stressfractuur, dan is de behandeling strenger en kan immobilisatie met gips overwogen worden. Operatieve behandeling is zelden nodig.

De revalidatie kan meerdere maanden duren, afhankelijk van de ernst van de blessure.

Criteria hervatting

Pijnklachten moeten afgenomen zijn en bij hervatten van de activiteiten niet toenemen. Is dit toch het geval, dan moet het trainingsschema weer aangepast worden. Bij te snelle hervatting kan er schade aan de groeischijf ontstaan die tot groeistoornissen en blijvende problemen lijdt. Bij blijvende en/of terugkerende klachten is (opnieuw) overleg met de sportarts geadviseerd.

Voorkomen van een turnpols (preventie)

Het rustig opbouwen van activiteiten is erg belangrijk, evenals een goede techniek. Een correcte plaatsing van de handen tijdens steunbelasting (bijvoorbeeld het uitvoeren van een handstand), is belangrijk. Steunbelasting afwisselen met andere oefenvormen (zoals hangbelasting of oefeningen van het onderlichaam) kan overbelasting voorkomen. Het is aan te raden om altijd een warming up en cooling down te doen. Gerichte krachttraining van de polsbuigers en – strekkers, stabiliserende oefeningen voor het polsgewricht, stretchen en mobiliserende oefeningen van de pols kan de belastbaarheid verhogen. Uitleg over enkele oefeningen voor de pols is te vinden op https://www.sportzorg.nl/oefeningen/polsblessure.